Aanbevolen onderhoud trapas lagers

Een trapas (bottom bracket) is één van de meest belastte rotatiepunten van je fiets. Iedere pedaalslag jaagt kracht en microbewegingen door lagers, cups en afdichtingen. Slijtage is dus onvermijdelijk, maar goed onderhoud kan de levensduur verlengen. In deze gids leggen we uit waarom onderhoud belangrijk is, hoe vaak je het best een service uitvoert en hoe je dat zelf doet: light service versus intensieve service.

Een trapas bevat lagers die continu onder belasting draaien. Zelfs in perfecte omstandigheden treedt er na verloop van tijd mechanische slijtage op door: 

• Contact tussen kogels en loopbanen (normale gebruiksslijtage). 
• Indringend water (rijden in regen, wassen onder hoge druk).
• Vuil en modder (zeker bij MTB en gravel).
• Oxidatie en corrosie (zweet, pekel, vochtopslag in het frame). Indringend water brengt vuil en poetsproducten in het lager waardoor oxidatie versnelt.

Door regelmatig te reinigen en te inspecteren:

• Vertraag je slijtage van lagers en cups. Let wel, ieder lager slijt. Opgelopen slijtage kan NIET gerepareerd worden door het toevoegen van nieuw smeermiddel.
• Verminder je kans op krakende geluiden.
• Voorkom en vertraag je corrosie van stalen onderdelen.
• Blijft je trapas soepel draaien = efficiëntere krachtoverbrenging.

Levensduur en onderhoud zijn niet alleen een kwestie van gereden afstand. Omgevingscondities wegen minstens even zwaar:

• Rijd je vaak in natte of modderige omstandigheden?
• Was je je fiets met hogedruk (niet aanbevolen rond lagers)?
• Gebruik je (agressieve) poetsproducten?
• Staat de fiets buiten of in een vochtige ruimte?
• Wordt er competitie gereden onder extreme belasting?

Hoe zwaarder de omstandigheden, hoe korter het service-interval.

Je kunt je trapas op twee manieren onderhouden. Welke je kiest, hangt af kennis, beschikbaar gereedschap en de staat van de trapas.

Doel: vuil en vocht verwijderen + bescherming tegen corrosie.

• Geen volledige demontage nodig.
• Ideaal tussen twee grotere onderhoudsbeurten.
• Kost weinig tijd en gereedschap.

Doel: grondige reiniging van de lagers, bescherming tegen corrosie, inspectie van onderdelen en eventueel vervangen.

• Trapas volledig demonteren.
• Lagers verwijderen uit de cups.
• Beste keuze bij zware omstandigheden.
• Meer tijd, gereedschap en kennis vereist.

Deze methode is ideaal om de conditie van je lager te onderhouden zonder het lager uit je trapas te halen.

Benodigdheden:

• Schone doek / poetslappen
• Scherpe tool om de afdichting van je lager op te lichten (geen schroevendraaier)
• WD-40 of vergelijkbare penetrant / waterverdrijver
• CEMA lagervet
• CEMA waterafstotende pasta
• Beschermende handschoenen

Stappen:

1. Demonteer het crankstel.
2. Verwijder de afdichtingen van je bracket tot het lager zichtbaar is.
3. Veeg de afdichting van je bracket en het gebied rond lager, trapas en crank grondig schoon. 
4. Verwijder de rubber seal van het lager. Til voorzichtig de rand van de afdichting op en verwijder deze. Veeg de afdichting schoon.
5. Breng WD-40 aan in het lager. Het product helpt vocht te verdrijven en oppervlakkige corrosie los te weken. Spuit gericht in het lager en beweeg deze op en neer.
6. Laat 5-10 minuten inwerken.
7. Reinig en verwijder het residu van de WD-40 met een contactspray of een ontvetter.
8. Laat drogen. Gebruik lucht om het overtollige product én losgekomen vuil te verwijderen. Gebruik perslucht steeds op een afstand, niet direct. (Let op: in deze fase is het vanwege het ontbreken van een smeermiddel normaal dat het lager ruw lijkt te lopen.)
9. Breng nieuw CEMA lagervet aan.
10. Seal terugplaatsen. Klik of druk de rubber afdichting opnieuw correct in positie.
11. Breng een dunne laag CEMA waterafstotende pasta aan op de buitenzijde van het lager.
12. Monteer de afdichtingen van het bracket en installeer de crank volgens de instructies van de fabrikant.

Aangeraden wanneer:

• De fiets in modderige / natte condities werd gebruikt.
• De lagers stroef of schurend draaien.

 Benodigdheden:

• Schone doek / poetslappen
• CEMA installatiegereedschap voor bottom brackets
• Scherpe tool om de afdichting van je lager op te lichten (geen schroevendraaier)
• WD-40 of vergelijkbare penetrant / waterverdrijver
• CEMA lagervet
• CEMA waterafstotende pasta
• Nieuwe CEMA lagerset indien lagers versleten zijn
• Beschermende handschoenen

Stappen:

1. Demonteer het crankstel.
2. Verwijder de afdichtingen van je bracket tot het lager zichtbaar is.
3. Veeg de afdichting van je bracket en het gebied rond lager, trapas en crank grondig schoon. 
4. Verwijder de lagers uit het bracket met het CEMA installatie gereedschap voor bottom brackets.
5. Verwijder beide rubber seals van het lager. Til voorzichtig de rand van de afdichting op en verwijder deze. Veeg de afdichtingen schoon.
6. Breng WD-40 aan in het lager. Het product helpt vocht te verdrijven en oppervlakkige corrosie los te weken. Spuit gericht in het lager en beweeg deze op en neer.
7. Laat 5-10 minuten inwerken.
8. Reinig en verwijder het residu van de WD-40 met een contactspray of een ontvetter.
9. Laat drogen. Gebruik lucht om het overtollige product én losgekomen vuil te verwijderen. Gebruik perslucht steeds op een afstand, niet direct. (Let op: in deze fase is het vanwege het ontbreken van een smeermiddel normaal dat het lager ruw lijkt te lopen.)
10. Breng nieuw CEMA lagervet aan.
11. Seals terugplaatsen. Klik of druk de rubber afdichtingen opnieuw correct in positie.
12. Monteer de lagers in bracket met het CEMA installatie gereedschap voor bottom brackets.
13. Breng een dunne laag CEMA waterafstotende pasta aan op de buitenzijde van het lager.
14. Monteer de afdichtingen van het bracket en installeer de crank volgens de instructies van de fabrikant.

Vervang je trapaslagers als je één of meer van deze tekenen ziet:

• Axiale speling ondanks correcte montage.

Heb je een CEMA Interlock systeem in een pressfit frame? Dan profiteer je van:

• Interne schroefverbinding = betere uitlijning van de lagers
• Minder kans op kraken
• Verwisselbare lagers
• Dubbele O-ring buffer tegen waterinfiltratie in het frame

Onderhoudstip: Bij intensieve service: cups losschroeven, reinigen, nieuwe pasta + inspectie van de O-ringen, lagers nakijken of vervangen.

Een trapaslager gaat niet eeuwig mee, maar met regelmatig onderhoud verleng je de levensduur en blijf je genieten van een stille, efficiënte aandrijving. Plan je onderhoud volgens gebruik (3 maanden MTB/gravel, 6 maanden race) en kies een light of intensieve service afhankelijk van tijd en toestand.